Płyty gipsowo-kartonowe na ruszcie. Sekrety dobrego wykonania
Płyty gipsowo-kartonowe bardzo łatwo się przycina, wystarczy do tego ostry nóż i długa przykładnica.
Po odmierzeniu i narysowaniu linii nożem przecina się karton z jednej strony płyty, potem łamie się płytę i nożem przecina karton z drugiej strony. Jednak wystarczy chwila nieuwagi i można na przykład wykonać element w tak zwanym lustrzanym odbiciu. Choć wydawać by się mogło, że to przecież nic nie szkodzi – wystarczy zamontować płytę na „lewą stronę” – to nieprawda. Nie można tak robić z co najmniej dwóch powodów. Po pierwsze, karton po „prawej stronie” płyty jest mocniejszy – bardziej odporny na rozerwanie, dzięki czemu lepiej zapobiega wgniataniu się płyty na skutek uderzenia. Po drugie, większość produkowanych obecnie płyt ma specjalnie wyprofilowane krawędzie, które umożliwiają wykonanie mocnych połączeń. Gładkie krawędzie z „lewej strony” uniemożliwią poprawne połączenie płyt.
  | |  | |  |
| Autor: Krzysztof Zasuwik | | Autor: Krzysztof Zasuwik | | Autor: Krzysztof Zasuwik |
2. Nie dokręcaj wkrętów zbyt mocno
Płyty przykręca się do rusztu specjalnymi wkrętami. Trzeba to robić z wyczuciem, gdyż łebek wkręta powinien być zagłębiony na około 0,5 mm względem powierzchni płyty – tylko wtedy da się go zaszpachlować, a jednocześnie nie przerwie kartonu pokrywającego płytę.
 |
| Autor: Mariusz Bykowski |
Zanim wkręcisz wkręt!
Wkręty do płyt gipsowo kartonowych są fosfatyzowane lub fosforowane, co zabezpiecza je przed korozją w agresywnie działającym na stal gipsie. Mają specjalny kształt łebka, dzięki któremu zapewniają dobre trzymanie,a przy wkręcaniu nie przerywają kartonu. Do przykręcania płyt gipsowo-kartonowych stosuje się trzy rodzaje wkrętów różniących się między sobą gwintem.
 | |  | |  |
| Wkręty TB - mają drobny gwint i wiertełko na końcu trzpienia, stosuje się je, gdy elementy metalowego rusztu mają więcej niż 1 mm grubości. Autor: Piotr Mastalerz , RIGIPS | | Wkręty TN - mają gęsty gwint nazywany też podwójnym, przykręca się nimi płyty do profili z blachy grubości 0,6 mm. Autor: Piotr Mastalerz , RIGIPS | | Wkręty TD - mają gwint rozsunięty, przykręca się nimi płyty do drewnianego rusztu. Autor: RIGIPS , Piotr Mastalerz |
Bardzo ważne jest też narzędzie, którym będziemy się posługiwać przy wkręcaniu wkrętów. Nie powinno się tego robić zwykłą wiertarką. Najlepsza do tego jest wkrętarka albo wiertarka ze sprzęgłem przeciążeniowym.
3. Nie zostawiaj szczelin pomiędzy płytami
Wyprofilowane krawędzie płyt powinny być do siebie dokładnie dosunięte, tak by nie pozostawała między nimi zbyt duża szczelina, którą trzeba by było wypełniać masą szpachlową.
 |
| Autor: Mariusz Bykowski |
Na ścianie
1. Płyty ustaw pionowo
Ponieważ płyty mają większą wytrzymałość na zginanie w kierunku równoległym do dłuższego boku, bardzo ważny jest sposób ich ułożenia w stosunku do profili rusztu. W ścianach ustawia się je pionowo i przykręca do profili pionowych – słupków.
 | |  |
| Autor: Leszek Łagoda | | Autor: Mariusz Bykowski |
2. Lepiej nie sztukuj
Dobrze jest kupić takie płyty, które będą dłuższe od wysokości ściany i nie trzeba będzie ich sztukować. Standardowo płyty mają do 3 m długości, dlatego nie zawsze udaje się uniknąć sztukowania. Jeśli ściana jest wyższa niż 3 m, to przycięty kawałek płyty powinno się mocować raz na górze, raz na dole po to, by poziome połączenia płyt nie wypadały w jednej linii.
3. Uważaj przy otworach
Bardzo ważny jest sposób ułożenia płyt przy otworach. Nie można łączyć ich na krawędzi otworu, bo po pewnym czasie w tym miejscu na pewno pojawi się pęknięcie. Połączenie płyt powinno być odsunięte od krawędzi otworu co najmniej o 15 cm.
 |
| Autor: Mariusz Bykowski |
4. Zostaw szczeliny przy podłodze i suficie
Po zamontowaniu płyty gipsowo-kartonowe nie powinny dotykać ani do podłogi, ani do sufitu. Dlatego na czas montażu ustawia się je na drewnianych klinach (lub podkładkach zrobionych ze ścinków płyt), tak aby przy podłodze pozostał luz 10-12-mm, a przy suficie około 5-mm. Jak wiadomo, jedną z zalet gipsu jest jego higroskopijność, która sprawia, że gdy w domu jest dużo wilgoci, gips wchłania jej nadmiar i odwrotnie – gdy jest jej mało, gips ją oddaje do pomieszczeń, co sprzyja tworzeniu się korzystnego mikroklimatu. Luz potrzebny jest zatem po to, by płyty mogły się swobodnie odkształcać pod wpływem obciążeń zewnętrznych, ciężaru własnego i zmian wilgotności.
 |
| Autor: Mariusz Bykowski |
5. Zadbaj o rozstaw wkrętów
Płyty przykręca się do rusztu wkrętami w rozstawie co 20-25 cm, regulując jednocześnie ustawienie słupków. Niektóre płyty mają na „prawej stronie” miarkę ułatwiającą prawidłowe rozmieszczenie wkrętów. Słupki natomiast mają wgłębienie wskazujące miejsce, w którym powinno wypaść połączenie płyt.
| |
 Autor: RIGIPS |
6. Z drugiej strony – z przesunięciem
Po ułożeniu wełny można przystąpić do układania płyt z drugiej strony rusztu. Trzeba je rozplanować, tak by były przesunięte względem płyt po przeciwnej stronie ściany i by połączenia płyt nie wypadały na tym samym, ale na sąsiednim słupku.
 |
| Autor: Leszek Łagoda |
Na suficie
1. Płyty mocuj prostopadle do profili i tak, by połączenia się nie krzyżowały
W przypadku konstrukcji sufitowych szczególnie istotne jest rozmieszczenie płyt. Mocuje się je prostopadle do profili nośnych. W kolejnych rzędach powinny się one łączyć na sąsiednim profilu, tak by połączenia się nie krzyżowały. Warto wiedzieć, że tak zwaną konstrukcję sufitową stosuje się nie tylko na sufitach, ale również na skosach poddaszy, w okładzinach wykonywanych na murowanych ścianach, jak również na ściankach łukowych.
 | |  |
| Autor: RIGIPS | | Autor: RIGIPS |
2. Umieść wkręty gęściej
Wkręty na suficie pracują zupełnie inaczej niż na ścianie – na suficie są wyciągane, na ścianie ścinane. Z tego względu na suficie trzeba rozmieszczać je gęściej – maksymalnie co 15 cm.
Uwaga, wełna!
Przestrzeń pomiędzy płytami gipsowo-kartonowymi w ścianie trzeba wypełnić płytami lub matami z wełny mineralnej albo szklanej. Minimalna grubość wygłuszenia z wełny to 5 cm. Grubość wełny trzeba dobrać tak, aby po ułożeniu nie dotykała ona do płyt gipsowo-kartonowych, gdyż znacznie pogarsza to izolacyjność akustyczną ściany. Powinna być zatem o 1 cm mniejsza niż szerokość profili rusztu.
Maty z miękkiej wełny mogą niewystarczająco trzymać się pomiędzy płytami, wtedy, żeby z czasem wełna nie opadła, warto dodatkowo ją zamocować. Można to robić, wkręcając w profile wkręty, na których potem zawiesza się wełnę.
 | |  |
| Wełnę trzeba przyciąć tak, aby była około 1 cm szersza od rozstawu słupków. Gdy płyty z jednej strony rusztu są już przykręcone, układa się wełnę. Autor: Mariusz Bykowski | | Wełnę wciska się w profil tak, by dokładnie wypełniła jego wnętrze. Autor: Mariusz Bykowski |
Żeby było ciszej (Tadeusz Kucharski, doradca techniczny firmy Rigips)
Sposób wykonania narożników i połączeń ścian ma wpływ na ich akustykę. Jeśli zależy ci na dobrej izolacyjności akustycznej ścian, wybieraj trudniejsze do wykonania, ale skuteczniejsze rozwiązania.
 |
| Naroże. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |
 |
| Połączenia ścian. Autor: Agnieszka Sternicka , Marek Sternicki |